Tết Đoan Ngọ là một ngày lễ tết truyền thống của Việt Nam được tổ chức vào ngày 5/5 âm lịch hàng năm. Tại một số quốc gia châu Á cũng có tổ chức tết đoan ngọ hàng năm như Trung Quốc, Triều Tiên, Hàn Quốc và một số nước tại khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên, mỗi quốc gia đều có những nét văn hóa đặc trưng riêng của từng quốc gia.
Tết Đoan Ngọ là một ngày Tết truyền thống dựa trên văn hóa – tín ngưỡng dân gian Phương Đông nhằm đánh dấu một giai đoạn mới mở đầu cho những điều tốt đẹp, cầu cho mùa màng bội thu, sinh nhai thuận lợi với một số tập tục tiêu biểu như: Tục chiết sâu bọ, Tục nhuộm móng chân – móng tay, Tục tắm nước lá mùi, Tục khảo cây lấy quả, Tục hái thuốc vào giờ Ngọ…
Tại Việt Nam ngày Tết gắn với tục lệ diệt sâu bọ hay còn gọi là ngày “Tết diệt sâu bọ”. Tương truyền rằng: Vào một ngày sau vụ mùa, nông dân ăn mừng vì trúng mùa nhưng sâu bọ năm ấy lại kéo dày ăn mất cây trái, thực phẩm đã thu hoạch. Nhân dân đau đầu không biết làm cách nào để có thể giải được nạn sâu bọ này, bỗng nhiên có một ông lão từ xa đi tới tự xưng là “Đôi Truân”. Ông chỉ cho dân chúng mỗi nhà lập một đàn cúng gồm đơn giản có bánh tro, trái cây, sau đó ra trước nhà mình vận động thể dục. Nhân dân làm theo chỉ một lúc sau, sâu bọ đàn lũ té ngã rã rượi.
Trong mân cúng ngày Tết Đoan Ngọ thường có một số loại đặc trưng như: rượu nếp, bánh tro và không thể thiếu là những trái hoa quả còn tươi mới hái ngoài vườn.
Người Việt Nam còn gọi Tết Đoàn Ngọ là "Tết giết sâu bọ" vì trong giai đoạn chuyển mùa, chuyển tiết, dịch bệnh dễ phát sinh. Vào ngày này, dân gian có nhiều tục trừ trùng phòng bệnh. Hiện ở một số làng quê Việt Nam vẫn còn giữ nếp xưa, rất coi trọng ngày Tết này. Sau Tết Nguyên Đán, có lẽ "Tết giết sâu bọ" là cái Tết sum họp đầm ấm nhất và có nhiều tục lệ gắn kết với đời sống của người dân... vì vậy con cháu dù làm ăn xa xôi mấy cũng cố thu xếp để về. Vào thời điểm này, trái cây, hoa lá bắt đầu đơm hoa kết trái mong một mùa bội thu, vì vậy, hoa quả là thứ đồ cúng không thể thiếu. Ngoài ra còn có những món ăn khác tùy theo tập quán của từng địa phương.
